Hoofdlettergebruik in titels, hoe zit dat?

In mijn boek Verzin de ultieme titel, dat later dit jaar verschijnt, komen logischerwijs heel veel boektitels en andere titels voor. Naast Nederlandse geef ik o.a ook Engelse, Duitse en Franse voorbeelden. Hoe geef je die op de juiste manier weer. Met hoofdletters? Cursief? Tussen aanhalingstekens?

Omdat er niet heel gemakkelijk degelijke oinformaqtie over te vinden is, geef ik hier een overzichtje. Er bestaan gelukkig geen wetten die zeggen hoe je moet spellen, maar er bestaan wel allerlei stijlgidsen Zoals de site van Onze Taal, Taaladvies.net, de stijlhandboeken van kranten en richtlijnen van universiteiten. Overeenstemming is er uiterarad over de eerste twee regels:

1. Nederlandstalige titels krijgen aan het begin een hoofdletter
2. Woorden die in gewone tekst een hoofdletter aan het begin hebben, zoals eigennamen, behouden in een titel hun hoofdletter

Voor een lijstje met Nederlandse titels zonder toevoegingen ben je hiermee klaar. Problemen onstaan wanneer titels in een complexere context staan. In lopende tekst is een beginhoofletter onvoldoendee markering, omdat je dan niet altijd gemakkelijk ziet wanneer de titel ophoudt. De traditionele oplossing is om aanhalingstekens te gebruiken, maar kranten en andere publicaties gebruiken al heel lang cursieve letters om titels van boeken, films, muziekalbums e.d. eruit te laten springen, ook in literatuuropgaven. Titels van verhalen, hoofdstukken en losse liedjes worden nog wel met aanhalingstekens aangegeven. De regels zijn dus:

3. Nederlandstalige titels van boeken, films, muziekalbums en kunstwerken worden in lopende tekst en in literatuuropgaven cursief gezet.
4. Nederlandstalige titels van artikelen, verhalen, gedichten, hoofdstukken en liedjes worden in lopende tekst en in literatuuropgaven niet cursief gezet, maar tussen aanhalingstekens geplaatst.

Een complicatie treedt op wanneer de tekst zelf al cursief wordt gezet. De oplossing van de traditionele typografie is om de titel dan juist in romein (gewone, niet-cursieve letter) te zetten. Helaas weten niet alle opmakers bij kranten, magazines en online publicaties dat. Een goed alternatief is om alle titels tussen aanhalingstekens te plaatsen. Deze oplossing wordt door o.a. De Volkskrant ook geadviseerd bij het vermelden van een titel in een kopregel.

5. Zet wanneer je zelf de tekst opmaakt titels in cursief gezette lopende tekst in romein. Kijk bij aan te leveren tekst naar de gewoonte van de publicatie. Vaak is aanleveren met aanhalingstekens het beste.
6. Zet titels die in een kopregel vooorkomen tussen aanhalingstekens.

Voor Nederlandstalige titels blijft nog één vraag over: hoe zet je titels op een omslag of titelpagina? Meestal worden deze ofwel alleen met een beginhoofdletter ofwel geheel in hoofdletters gezet, maar om op te vallen kiezen ontwerpers ook wel voor alleen maar onderkast of voor een hoofdletterbegin van trefwoorden. Dat laatste is meer de Engelse wijze om titels aan te geven.
(dit stuk wordt nog aangevuld)